Gezi - Tarih - Mimari
Osmanlı’da 1914-15 yılına yönelik kehanetler
Matbu ve Türkçe olarak “El-Adl Matbaası’nda yıllık olarak basılan bu kitaplara ise insanlardaki gaybı bilme merakı ve gelecekte meydana gelecek olayları öğrenme arzusu nedeniyle talep ve rağbet oldukça fazlaydı.
Kuzey Afrika’da Mısır, Fas, Cezayir ve Sudan, Hindistan, Türkistan, Yemen ile Suriye’nin bazı kısımlarında oldukça yaygınlaÅŸmış ve raÄŸbet görmüÅŸ konulardan biri de “Kum falı” idi. “Reml” denilen bu fal türü, önceleri birtakım nokta ve çizgilerin “kum” üzerine yapılmasıyla bakılırken daha sonraları yerini “kâğıt” ve “tahta”ya bıraktı. Cahiliye dönemi baÅŸta olmak üzere Araplar arasında yaygın bir fal çeÅŸidi olan “Reml”, zamanla diÄŸer kültürlere de geçti ve astronomi ile iliÅŸkilendirildi.
Bu iÅŸi kurallar ile metodolojiye baÄŸlayan ve bir meslek-geçim kaynağı haline getiren “Remlciler”, birçok eser kaleme aldılar. OrtaçaÄŸ’da ilim dalı olarak kabul edilen “Reml”in o dönemdeki en ünlü temsilcileri, XIII. yüzyılda yaÅŸamış olan “Kuzey Afrikalı Ebu Abdullah Muhammed b. Osman Ez-Zenati” ile “Mısırlı Abdullah b. Mahfuf”tu.
Bu konuda eser yazma geleneÄŸi, Türkçede de dâhil olmak üzere XX. yüzyıl baÅŸlarına kadar sürdü. Kur’an-ı Kerim’de, gayba, geleceÄŸe dair haber verme, kehanet ve fal ÅŸiddetle eleÅŸtirilerek yasaklanmış olmasına raÄŸmen “Remlciler”, yaptıkları ÅŸeyi meÅŸrulaÅŸtırmak adına son derece zayıf ve mesnedsiz bir ÅŸekilde bunu peygamberlere, hatta sıhhati tartışmalı sayılabilecek hadislere dayandırmaktan çekinmediler. Türkiye’deki birçok tarihi kütüphane ve koleksiyon arasında yazma “Reml” kitapları bulunduÄŸu gibi son devirlerde matbu basımlar da yapıldı. Reml’e iliÅŸkin kitaplar olduÄŸu gibi bu sözde ilim ve “harflere verilen sayı deÄŸeri ile geleceÄŸe, veya geçen hadiselere, ibarelerden tarih veya isme dair iÅŸaretler çıkarma ilmi denilen “Cifr” ile birlikte “kehanetlere”, “kesin gibi aktarılan tahminlere” yer verilen kitaplar da yazıldı.
Bunlardan biri de “Tavaliü’l-Müluk” adlı “Mahmudü’l-Alimü’l-Feleki” isimli bir müellif tarafından “Reml” ve “Cifr” kullanılarak yazılan küçük eserlerdi. Ä°lki, Hicri 1326, Miladi 1908 yılında olmak üzere Arapça olarak çıkan ve Türkçeye tercüme edilmemiÅŸ ilk nüshalarda Osmanlı Ä°mparatorluÄŸu’nda II. MeÅŸrutiyet’in ilan ve Meclis-i Mebusan’ın toplanmaya davet edileceÄŸini, II. Abdülhamid’in tahttan indirileceÄŸini, Ä°ngiltere Kralı Edward’ın ölümünü, Yunan Kralı’nın katlini, Balkan Savaşı ve I. Dünya Savaşı’nın çıkacağını önceden haber verdiÄŸini iddia eden “Mahmudü’l-Alimü’l-Feleki”, sonraki yıllarda da yazmayı ve olayların “Reml” ve “Cifr” ile kendi öngörüsü doÄŸrultusunda gerçekleÅŸtiÄŸi iddiasını sürdürdü.
Matbu ve Türkçe olarak “El-Adl Matbaası’nda yıllık olarak basılan bu kitaplara ise insanlardaki gaybı bilme merakı ve gelecekte meydana gelecek olayları öÄŸrenme arzusu nedeniyle talep ve raÄŸbet oldukça fazlaydı. Nitekim bu durumun farkında olan müellif, “Reml falı” ve “Cifr hesabı” sonucunda: “Ä°hbarat ve beyanatımızın peyderpey zuhur ve vukuu risalelerimizi mütalaaya raÄŸbet eden ihvan-ı kiramın bize karşı raÄŸbet ve teveccühlerini artırmış olduÄŸundan bizde bu teveccüh ve raÄŸbete karşı mümkün olduÄŸu kadar onların tatmin-i zihin ve fikrine hizmeti vazifeden addeyleriz” diyerek kehanet ve iddialarını yazmayı sürdüreceÄŸini açıklamaktaydı. ÖrneÄŸin; Hicri 1333 Miladi 1914-1915 ‘e mahsus “Tavaliü’l-Müluk” eserinde: “1333 sene-i Hicriyyesi zarfında vuku bulacağı ilm-i reml ve cifrin tedkikat-ı amikasıyla tezahür eden ahval-i mühimme ber-vech-i atidir” denilen eserinde gerçekleÅŸeceÄŸini iddia ettiÄŸi bazı olaylar ÅŸöyle sıralanmaktaydı:
“Sene ibtidalarında biraz pahalılık olur ve zahire nedret peyda eder ise de bu sene memalik-i Osmaniye ve Ä°slamiyye’de feyz ve bereket fazlaca olacağından ve diÄŸer bereketli havaliden epeyce mal geleceÄŸinden biraz sonra fiyatlar düÅŸer ve havaic-i zaruriye ucuz olur.”
“Bu sene memalik-i ÅŸimalde kış ziyadece icra-yı ahkam eder ise de memalik-i Osmaniye’de mutedil olur fakat çabucak geçer. Bilakis Arabistan taraflarında epeyce soÄŸuk veya kış olur.”
“Alem-i Ä°slam ve bilhassa memalik-i Osmaniye’de baÅŸlayan teyakkuz ve intibah bu sene gereÄŸi gibi tezayid edecek, dostu düÅŸmandan tefrik ile beraber ilkaat-ı fasideye kulak asılmayacağından ÅŸeref-i devleti nakısedar edecek bir hal vuku bulmayacakdır.”
“Osmanlı Kabinesi muvafık-ı bi’l-hayr ve mabeyndir. Bu sene azası arasında bazı tebdil vuku bulur ise de yine aynı esasa mebni kabine tetevvüc-ü hizmette devam eder.”
“Avrupa’da kırk mehafile bazı ekabire suikat eder. Birkaç kiÅŸi katl edilir.”
“Almanya, Fransa, Rusya, Ä°ngiltere aralarında 1915 sene-i miladiyesinden evvel harb nihayet bulub sulh takarur etmez. O sene zarfında müsalaha olunur.”
“Ekabir-i Osmaniye’den iki kiÅŸinin irtihal-i dar-ı beka edeceÄŸi ve bunlardan bilhassa birine bütün alem-i Ä°slam’ın müteessif olacağı görünüyor.”
“Bu sene Avrupa’da bir kral vefat edecektir.”
“Çin’de büyük karışıklık ve iÄŸtiÅŸaÅŸ zuhur eder oralarda Ä°slam ÅŸeref bulur.”
“Ä°talya ve Senusi harbi devam eder. Ä°slamların tamamen inkıyadı mümkün deÄŸildir. Netice ahali-i mahalliyenin galabesiyle hâsıl olur.”
“Aksa-yı Åžark ve Çin’de din-i Ä°slam intiÅŸar eder milyonlarca halk Ä°slam ile müÅŸerref olur.”
“Ä°spanya’da Cumhuriyet taraftarları hayli kavail-i badi olacaklardır. Bir hayli kan aktıktan sonra sükun ve asayiÅŸ iade olunur. Krala suikast vuku bulur.”
“Ä°talya’da üç defa zelzele olacak, biri mühimce hasarı intac edecektir.”
“Hindistan’da bu sene çok yangın olur, mühim ticarethanelerden bazısı iflas eder beyne’l- ahali fesad-ı ahlak artar.”
Kaynaklar: Mahmudü’l- Alimü’l-Feleki, Tükçe Tavaliü’l-Müluk” El-Adl Matbaası, 1333. Ebu’l-Muammer Fuad, Mükemmel Reml Kitabı, Sada-yı Millet Matbaası, 1333.Ä°lyas Çelebi, “Remil” Dia. c. 34. 2007.
DÜNYA BÜLTENÄ°
Henüz yorum yapılmamış.